1. Biết sử dụng các thiết bị hỗ trợ, công nghệ thông tin thành thạo
Giáo dục trong thời đại 4.0 chắc chắn không thể thiếu sự hỗ trợ của công nghệ thông tin. Thành thạo công nghệ thông tin chính là yêu cầu cần có đối với giáo viên và học sinh ở thời điểm hiện tại và trong tương lai. Để có giờ dạy và học trực tuyến hiệu quả cao, giáo viên và học sinh phải thực sự làm chủ được các công cụ, thiết bị công nghệ. Ngoài ra, nắm vững các kiến thức về công nghệ cũng giúp bạn khắc phục được những sự cố phát sinh trong quá trình dạy và học học trực tuyến.
2. Hình thành tính chủ động, tích cực
Tính tự giác, tích cực, chủ động là yếu tố không thể thiếu của người dạy và người học. Nền giáo dục hiện tại không còn dừng lại ở tư duy một chiều mà cần có sự phản biện, trao đổi để giúp học sinh phát huy được tính chủ động. Trong dạy và học trực tuyến thì những điều này lại càng phải được phát huy nhiều hơn nữa.
Giáo viên cần tích cực và chủ động đầu tư vào các giờ học trực tuyến gấp đôi. Quan tâm đến học sinh nhiều hơn mới có thể nắm bắt được thực lực của học sinh và có điều chỉnh, bổ sung kịp thời cho các em. Chính vì vậy, tính chủ động, tích cực là yếu tố không thể thiếu để giúp giáo viên xây dựng được cách dạy học trực tuyến hiệu quả
3. Người học cần có mục tiêu rõ ràng
Dù là các buổi học trực tuyến hay buổi học offline thì học sinh cũng cần phải xác định mục tiêu học tập rõ ràng. Chỉ khi có mục tiêu, học sinh mới thực sự tự giác, tập trung, có kế hoạch học tập rõ ràng cũng như chủ động khắc phục các khó khăn gặp phải trong quá trình học tập. Hơn nữa, học trực tuyến là môi trường học có nhiều cám dỗ, việc đặt ra mục tiêu học tập rõ ràng sẽ giúp học viên biết mình thực sự cần gì, mình đang học vì điều gì. Từ đó nâng cao quyết tâm, chủ động hơn trong học tập. Vì thế, giáo viên cũng nên hỗ trợ để học sinh hiểu được mục tiêu học tập, mang lại những giờ học trực tuyến thực sự hiệu quả, thú vị.
4. Đổi mới hình thức tương tác giữa giáo viên và học sinh
Ở các lớp học trực tuyến, quá trình tiếp thu, truyền đạt kiến thức sẽ bao gồm cả ngôn ngữ hình thể, kèm theo các hoạt động như tranh luận, hỏi đáp, thảo luận nhóm, v.v. Tuy nhiên, với hình thức học trực tuyến, thật khó để thực hiện các hoạt động này. Vì thế, đổi mới hình thức tương tác phù hợp chính là một trong những cách dạy học trực tuyến hiệu quả. Giáo viên và học sinh cần linh hoạt và tận dụng các chức năng trao đổi trên nền tảng online như công cụ bình luận, trao đổi trong group chung, liên hệ qua email, v.v. để góp phần đem lại giờ học trực tuyến hiệu quả nhất.
4. Vượt qua những rào cản tâm lý
Khi thực hiện những điều mới hay áp dụng những phương pháp mới, chúng ta thường có tâm lý ngần ngại. Hơn nữa, khi trước nay, việc đứng lớp của giáo viên thường diễn ra trực tiếp, có nhiều người nghe thì giờ đây khi dạy online, việc phải nói một mình cũng rất dễ gây ra cảm giác ngại ngùng hay không có hứng thú. Vượt qua rào cản tâm lý chính là bước đầu giúp giáo viên có thể xây dựng được cách dạy học trực tuyến hiệu quả.
5. Giáo viên cần tâm huyết với nghề, nghiêm túc trong công việc
Đối với mỗi giáo viên, tâm huyết, nghiêm túc với nghề là yếu tố cực kỳ quan trọng. Chỉ khi có những phẩm chất này, người giáo viên mới thực sự tận tâm để đem đến những giờ học chất lượng và cách dạy học trực tuyến hiệu quả. Hơn nữa, khi hình thức học trực tuyến còn khá mới mẻ, nếu không thực sự tâm huyết và nghiêm túc với bản thân thì rất khó để giáo viên có thể thích nghi và vượt qua khó khăn trong quá trình giảng dạy.
6. Lựa chọn các phần mềm phù hợp, hiệu quả
Hiện nay có rất nhiều phần mềm hỗ trợ dạy học trực tuyến. Tuy nhiên chúng ta cần phải lựa chọn được phần mềm nào đáp ứng được đầy đủ yêu cầu của môn học và cơ sở vật chất giáo dục hiện có của mình. Mỗi phần mềm sẽ có những ưu, nhược điểm riêng mà chúng ta phải xem xét để có lựa chọn phù hợp nhất. Ví dụ như các phần mềm như Google Classroom ... có mã nguồn mở và miễn phí nhưng thường khó sử dụng và phải mất thời gian để làm quen. Trong khí đó Zoom... lại có hiệu năng cao hơn và dễ sử dụng hơn, tuy nhiên đây là phần mềm có trả phí. Để dạy học trực tuyến hiệu quả cao, các cơ sở giáo dục nên cho học sinh và giáo viên làm quen với phần mềm trước bằng các môn học cơ bản trước khi đi vào giảng dạy các môn học mang tính chuyên sâu hơn.
7. Có đánh giá sau mỗi khóa học
Từ trước đến nay, việc đánh giá kết quả của người học vẫn luôn là hoạt động không thể thiếu trong giáo dục. Điều ngày vừa giúp học sinh đánh giá quá trình học của mình vừa là một kênh để giáo viên có thể xem xét rằng liệu phương pháp dạy của mình đã thực sự phù hợp và hiệu quả hay chưa. Vì thế, để dạy học trực tuyến đạt hiệu quả cao, chắc chắn không thể loại bỏ phần đánh giá sau mỗi khóa học.
8. Lưu trữ lại các bài giảng
Học trực tuyến rất dễ khiến cho người học nhàm chán và bị mất tập trung. Vì thế một trong những cách dạy học trực tuyến hiệu quả không thế thiếu được việc lưu trữ bài giảng. Hay nói cách khác, giáo viên có thể chủ động quay lại quá trình giảng bài của mình để học sinh có thể xem lại nếu cần. Bên cạnh đó thiết kế một bài giảng dễ hiểu, khoa học cũng là cách giúp học viên hứng thú hơn. Đồng thời, giáo viên cũng cần cung cấp cho học sinh đầy đủ tài liệu, bài ôn tập, bài kiểm tra, v.v. đầy đủ và kịp thời.
Nhìn chung, chúng ta vẫn chưa thể khẳng định được liệu hình thức dạy học trực tuyến có thực sự trở thành xu thế trong tương lai hay không. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện tai, phương pháp này vẫn đã và đang đem lại những hiệu quả nhất định. Để hoạt động dạy và học thực sự chất lượng, trước mắt giáo viên và học sinh phải thay đổi, thích nghi và tìm ra các cách dạy và học trực tuyến hiệu quả, tối ưu nhất.